Inge Borghuis langs de meetlat
In Langs de meetlat vragen we bestuurders naar hun visie op de functie van ambtelijk secretaris. Dit keer vragen we Inge Borghuis, raad van bestuur Amstelring, naar haar visie op medezeggenschap en op de samenwerking met een ambtelijk secretaris.
Door Liza Arends en Helene Hubers
Inge Borghuis is sinds begin 2012 lid van de raad van bestuur van Amstelring. Daarvoor werkte ze lang in de zorg als wijkverpleegkundige en kwaliteits-verpleegkundige. Haar drive is altijd geweest om de kwaliteit van het werk en de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Uitgangspunt daarbij is werken vanuit de driehoek cliënt, naaste en medewerker. Haar visie op zeggenschap: “Het allerbelangrijkste in zeggenschap is dat mensen ruimte voelen om het goede te doen.”
Amstelring is een organisatie die breed zorg verleent in de regio Amsterdam. De organisatie telt 24 locaties voor verpleeghuiszorg met onder andere seniorenwoningen. Amstelring biedt dagbesteding, thuisbegeleiding en zorg thuis via zo’n veertig teams in de wijkverpleging. Er werken ongeveer 3700 mensen.
De medezeggenschap is op verschillende manieren georganiseerd. Er is een centrale ondernemingsraad en een centrale cliëntenraad. Sommige locaties hebben een participatieraad waar medewerkers, cliënten of hun vertegenwoordigers en de manager inzitten. Zij bespreken zaken die spelen binnen hun specifieke onderdelen. Andere locaties kennen onderdeelcommissies met medewerkers en een plaatselijke cliëntenraad.
- Wat is jouw visie op medezeggenschap?
“In deze tijd is het grootste vraagstuk: hoe houden we de zorg toegankelijk voor mensen die het echt nodig hebben? En hoe houden het werk aantrekkelijk voor de mensen die daar willen werken? Dat vind ik de allergrootste opdracht voor medezeggenschap, bestuurders en verder iedereen in de zorg. Er zijn nu ongeveer 60.000 vacatures in de hele zorg en dat worden er 260.000 binnen tien jaar. Dan vind ik het wetboek niet het goede middel om het goede open gesprek daarover te kunnen voeren en de goede dingen te kunnen doen. Je wilt met elkaar dingen uitproberen om aan innovaties en vernieuwing te werken. Je hebt aan de voorkant geen garantie op succes. Ik merk dat ik de formele medezeggenschap dan best lastig vind. Want zij zeggen: ‘ja, daar gaan jullie wat doen en dan willen wij een adviesaanvraag’. Ontwikkeling gaat soms niet hand in hand met het formele proces, want het is een gezamenlijke ontdekkingstocht waarin je dingen uitprobeert. De wet heb je nodig als je er niet uitkomt met elkaar. Het is een naslagwerk om je handelen aan te toetsen. Uiteraard moet je nieuwe ontwikkelingen wel goed evalueren en hierover het gesprek met elkaar voeren.”
2. Wat voor rol vervult de ambtelijk secretaris in de medezeggenschap?
“Dat is een heel belangrijke rol. Wij zijn een grote organisatie en er verandert veel. Ik denk dat je als ambtelijk secretaris veel verschillende rollen hebt: communicator, organisator, expert, trainer, coach, navigator. Je moet ook kunnen de-escaleren. En je moet echt goed kunnen verbinden. De ondernemingsraad zit natuurlijk altijd in een positie tussen organisatie- en medewerkersbelang. Dus je moet beide kunnen afwegen. Ik denk dat een ambtelijk secretaris als procesbewaker en procesondersteuner een belangrijke rol kan spelen bij vragen als ‘waar zijn we van? Hoe kunnen we ons het beste opstellen?’. De ambtelijk secretaris moet ook ‘lijnen leggen’ tussen OR en bestuurder. Wij vergeten echt wel eens wat. Het is altijd heel fijn dat we worden geholpen.”
3. Wat is volgens jou de top-3 van belangrijkste taken van de ambtelijk secretaris?
“De ambtelijk secretaris moet kunnen nuanceren, en organiseren. Met dat laatste bedoel ik zaken aanreiken aan mensen die zich bezighouden met een bepaald thema. Dat betekent ook samen met de voorzitter een beetje de regie nemen. De ambtelijk secretaris is natuurlijk niet alleen maar notulist, al zit er wel een formele kant aan waarin schrijven en checken belangrijk is.”
4. Over welke competenties moet de ambtelijk secretaris beschikken?
“Ik denk dat de ambtelijk secretaris een expertrol heeft. Hij is niet zelf de trainer, maar zorgt wel voor scholing en ontwikkeling. Ik denk dat de ambtelijk secretaris moet zien wat er nodig is. Hij moet de OR meenemen op die formele medezeggenschap. En op meer dan dat; zoals hoe het goede gesprek aan te gaan.”
5. Vind je dat de bestuurder betrokken moet worden bij de werving van de ambtelijk secretaris?
Stellig: “Ja. Ik vind dat heel belangrijk, want je vraagt best wat van iemand. Natuurlijk doe je dat als bestuurder samen met de ondernemingsraad. Het is niet zo dat wij iemand uitkiezen, maar ik vind die gezamenlijkheid heel belangrijk. De ambtelijk secretaris heeft een proces bewakende rol en is een linking pin tussen OR, bestuurder en bestuurssecretaris. Je moet het er samen over eens zijn dat het een goede kandidaat is.”
6. Wanneer doet een ambtelijk secretaris het goed?
Lachend: “Nou, Als hij die rollen die ik net allemaal noemde vervult. Maar ook als hij soms even een signaal afgeeft, zodat wij niet verrast worden. Het gebeurt wel eens in de vergadering met de ondernemingsraad dat we denken ‘hadden we daarover niet van tevoren een seintje kunnen krijgen?’ Dan hadden we daar toch iets beter voorbereid gezeten.”
7. Wanneer doet een ambtelijk secretaris het minder goed?
“Als hij meegezogen wordt in de emotie. Of als hij die verbindende rol niet kan vervullen en onzichtbaar is. Maar ook als hij alleen op de formele kant gaat zitten. En bij een ambtelijk secretaris die alleen een veredelde notulist is, zie ik de meerwaarde niet.”
8. Kan de ambtelijk secretaris of adviseur medezeggenschap de OR en bestuurder tegelijkertijd adviseren?
“Daar heb ik nog nooit over nagedacht, moet ik eerlijk zeggen. We hebben natuurlijk de bestuurssecretaris als aanspreekpersoon; ook voor de ambtelijk secretaris en de voorzitter van de OR. Dat is een korte lijn en ze lopen makkelijk bij elkaar binnen.”
9. Hoe ziet jouw contact met de ambtelijk secretaris eruit?
“Mijn collega-bestuurder Jeroen Lambriks is eerste contact bestuurder voor de ondernemingsraad, en ik voor de cliëntenraad. We hebben die taken dus gesplitst. Soms switchen we. Wij proberen wel beiden bij alle vergaderingen aanwezig te zijn. Als ik de ambtelijk secretaris tegenkom, kan ook ik met haar afstemmen. Het contact gaat niet alleen via de bestuurssecretaris. Soms stuurt ze een mail of een signaal direct naar ons.“
10. Welke tip heb je voor andere bestuurders?
“Volgens mij is het heel belangrijk dat je als bestuurder betrokken ben bij de werving van de ambtelijk secretaris. Je wilt daar tenslotte iemand die de verbindende rol tussen OR en bestuur oppakt.”
- In dit magazine gebruiken we ‘hij/hem’ voor de ambtelijk secretaris, ongeacht gender. Wanneer Inge Borghuis over haar eigen secretaris spreekt, hanteren we de vrouwelijke vorm.
